کورته چیروک

[behnam5555]

"گوڵ خەندان"

"سولەیمان سۆفی ساڵحی"

ساڵگارێك له وه پێش له گوندێكدا ژن و پیاوێكی پیر ده ژیان.
ناویان مام حه سه ن و پوورخاتوون ده بێ، مام حه سه ن و پوورخاتوون منداڵیان نابێ، زۆر له خوداش ده پارێنه وه تا منداڵیان پێ بدا به لاَم هه ر هیچ و وه جاخیان هه ر كوێر ده بێ.
تا شه وێكی زستانی كه خه ریكه له ئاسمان كلوو كلووی به فری سپی داده بارێ و هێدی هێدی ده كه وێته باوشی وشكی سه ربان و كۆلانه كانه وه خودای گه وره فریشته یه كی جوان و نوورانی ده نێرێ بۆ ماڵی مام حه سه ن و پورخاتوون.
فریشته كه ته ق ته ق له ده ركه ده دا و دوای چه ن چركه یه ك كه گویێان لێ ده بێ پور خاتوون ده ڵێ: كێیه، كێیه؟ فریشته كه ده ڵێ: خۆمانین، بیكه وه پوورێ گیان.
پوورخاتوون ده ڵێ: خۆتان كێن؟ ناوت چیه؟ فریشته ش ده ڵێ: من فریشته م پوورێ گیان، له لای خودای گه وره وه هاتووم، ولاَمم بۆتان هه یه.
پورخاتوون به په له په ل ده ركه ده كاته وه و ده بینێ چ فریشته یه كی نوورانی و جوان له به ر ده میدایه و زوو خۆده خاته باوه شیه وه و ده ڵێ: هه ك ماڵه بابم به قوربانت بێ وه ره ژوورێ چایه ك بخۆ با حه سه نیش چاوێكی پێت بكه وێ و ولاَمه كه مان ده یه ماڵه كه م.
له گه ڵ فریشته ده چنه ژوورێ و مام حه سه ن دوای به خێرهاتنێكی زۆر ده ڵێ: ئه وه چۆن بووه هاتووی بۆ ئێره له ده ورت گه ڕێم؟ فریشته ش ده ڵێ: مام حه سه ن گیان هه ر كه سێك نوێژ بكاو وه ك ئێوه دروست كار بێ خودا ولاَمی كاره چاكه كانیان ده داته وه و بێ دڵیان ناكا، ئێستاش من هاتووم بڵێم خودا ئه مشه و كچێكی جوان و ژیكه ڵه تان پێ ده دا، به لاَم ئه و كچه جوانه ی ئێوه ئه ستێره یه ك به ناو چاوانیه وه یه تی و ئه گه ر خودای نه خواسته لێوه بێ كچه كه تان ده مرێ.
مام حه سه ن و پورخاتوون له خۆشیان خه ریكه باڵ بگرن و هه ڵفڕن، ده ڵێن: نانا ناهێڵین لێ بێته وه، زۆر به باشی ئاگاداری ده كه ین، فریشته ش ولاَمه كه ی ده دا و چایه كه ی هه روا به جێ دێڵی و له پڕدا غه یب ده بێ.
ئه و شه وه زۆر چاوه ڕێ ده بن به لاَم هیچ هه واڵێك نابێ و به ناچار ده نوون.
ده مه و نوێژی به یانی به ده نگی گریانی كۆرپه یه ك مام حه سه ن و پوورخاتوون له خه و راده چڵه كێن، كه چاولێده كه ن و ده بینن كۆرپه یه كی ژیكه ڵه ی ده م و لووت چكووله ی چاوگه وره ی جوان كه ئه ستێره یه ك به ناوچاوانیه وه یه تی له نێوانیان دایه و ده گری .
پوورخاتوون به خێرایی ده چێ یه كێ له مانگاكان ده دۆشێ و شیری بۆ دێنێ و ژیری ده كاته وه و ئه مجاره پێده كه نێ، جا سه یر ئه وه یه ئه گه ر پێده كه نێ گوڵ له زاری دێته ده رێ و جا هه ر له به ر ئه وه ش ناوی ده نێن گوڵ خه ندان.
وای لێ دێ ورده ورده گوڵ خه ندان رۆژ به رۆژ گه وره و گه وره و گه وره تر و جوانتر ده بێ، هه تا رۆژێكی كه له سه ركانی خه ریكی جل شتن ده بێ، له و كاته دا شازاده یه كی بالاَ به رز و جوان چاك به سواری ئه سپێكی سپیه وه به وێدا تێپه ڕ ده بێ، چاوی به به ژن و بالاَ و زراثی گوڵ خه ندان ده كه وێ كه له سه ر كانی راوه ستاوه و به ده م پێكه نینه وه چه پكه چه پكه گوڵ له زاری دێته ده رێ.
شازاده نه به دڵێك به هه زار و یه ك دڵ عاشق و خولیای گوڵ خه ندان ده بێ به لاَم له و كاته دا گوڵ خه ندان لاقی له خیزه لاَنی و وركه به ردی سه ركانیه كه هه ڵده خلیسكێ و ده كه وێ به عه رزی دا و ئه ستێره كه ی ناوچاوانی لێوه ده بێ و بێ هۆش ده كه وێ!
ئه ستێره كه ش هه روا به ده م ئاوه كه وه


تلاوتل ده كه وێته نێو جۆگه له كه وه و ون ده بێ. پوور خاتوون و مام حه سه نیش ده س ده كه ن به گریان و شیوه نێك بۆ ئه و تاقه منداڵه یان مه گه ر خودا بزانێ كه چه ن گوناح بوون.
شازاده كه ئه و كاره ساته و ئه و حاڵه شێواوه ی مام حه سه ن و پورخاتوونی به دی كرد به ڵێنی دا بچێ و ئه ستێره كه بۆ گوڵ خه ندان بدۆزێته وه و بیهێنێته وه سه ر جێگا و ناوچاوانی تا زیندوو بێته وه، شازاده ئه و به ڵێنیه ده دا و ده ڕوا.
وای لێدێ دوای چه ن ساڵ و گه ڕانێكی زۆری شازاده به دوای ئه ستێره دا له قه راغ زه ریایه ك خه ریكه پشووده دا، له و كاته دا چاوی به شتێك ده كه وێ له دووره وه كه تریفه ی دێ و شه وق ده دا، كاتێ كه لێی نزیك ده بێته وه ده بینێ كه ئه وه ئه ستێره كه ی ناوچاوانی گوڵ خه ندانه، به پێكه نین و هووڕاكێشان هه ڵی ده گرێ و سواری ئه سپه سپیه كه ی و ده چێ بۆ گوند و ماڵی پورخاتوون ومام حه سه ن. ده چێته ژوورێ و به هێواشی له گه ڵ مام حه سه ن ئه ستێره كه ده خه نه سه ر ناوچاوانی گوڵ خه ندان، دوای چه ن چركه گوڵ خه ندان به هۆش دێتوو زیندوو ده بێته وه و سپاسی شازاده ده كا.
هه ر له وێ و له و كاته دا شازاده خوازبێنی لێ ده كاو ده ڵێ: ئه رێ گوڵ خه ندان ده بی به شابانوو مێردم پێ ده كه ی؟
گوڵ خه ندانیش ده ڵێ: ئه گه ر دایكم و باوكم ئیزن بده ن به ڵێ.

ساڵگارێك له وه پێش له گوندێكدا ژن و پیاوێكی پیر ده ژیان.
ناویان مام حه سه ن و پوورخاتوون ده بێ، مام حه سه ن و پوورخاتوون منداڵیان نابێ، زۆر له خوداش ده پارێنه وه تا منداڵیان پێ بدا به لاَم هه ر هیچ و وه جاخیان هه ر كوێر ده بێ.
تا شه وێكی زستانی كه خه ریكه له ئاسمان كلوو كلووی به فری سپی داده بارێ و هێدی هێدی ده كه وێته باوشی وشكی سه ربان و كۆلانه كانه وه خودای گه وره فریشته یه كی جوان و نوورانی ده نێرێ بۆ ماڵی مام حه سه ن و پورخاتوون.
فریشته كه ته ق ته ق له ده ركه ده دا و دوای چه ن چركه یه ك كه گویێان لێ ده بێ پور خاتوون ده ڵێ: كێیه، كێیه؟ فریشته كه ده ڵێ: خۆمانین، بیكه وه پوورێ گیان.
پوورخاتوون ده ڵێ: خۆتان كێن؟ ناوت چیه؟ فریشته ش ده ڵێ: من فریشته م پوورێ گیان، له لای خودای گه وره وه هاتووم، ولاَمم بۆتان هه یه.
پورخاتوون به په له په ل ده ركه ده كاته وه و ده بینێ چ فریشته یه كی نوورانی و جوان له به ر ده میدایه و زوو خۆده خاته باوه شیه وه و ده ڵێ: هه ك ماڵه بابم به قوربانت بێ وه ره ژوورێ چایه ك بخۆ با حه سه نیش چاوێكی پێت بكه وێ و ولاَمه كه مان ده یه ماڵه كه م.
له گه ڵ فریشته ده چنه ژوورێ و مام حه سه ن دوای به خێرهاتنێكی زۆر ده ڵێ: ئه وه چۆن بووه هاتووی بۆ ئێره له ده ورت گه ڕێم؟ فریشته ش ده ڵێ: مام حه سه ن گیان هه ر كه سێك نوێژ بكاو وه ك ئێوه دروست كار بێ خودا ولاَمی كاره چاكه كانیان ده داته وه و بێ دڵیان ناكا، ئێستاش من هاتووم بڵێم خودا ئه مشه و كچێكی جوان و ژیكه ڵه تان پێ ده دا، به لاَم ئه و كچه جوانه ی ئێوه ئه ستێره یه ك به ناو چاوانیه وه یه تی و ئه گه ر خودای نه خواسته لێوه بێ كچه كه تان ده مرێ.
مام حه سه ن و پورخاتوون له خۆشیان خه ریكه باڵ بگرن و هه ڵفڕن، ده ڵێن: نانا ناهێڵین لێ بێته وه، زۆر به باشی ئاگاداری ده كه ین، فریشته ش ولاَمه كه ی ده دا و چایه كه ی هه روا به جێ دێڵی و له پڕدا غه یب ده بێ.
ئه و شه وه زۆر چاوه ڕێ ده بن به لاَم هیچ هه واڵێك نابێ و به ناچار ده نوون.
ده مه و نوێژی به یانی به ده نگی گریانی كۆرپه یه ك مام حه سه ن و پوورخاتوون له خه و راده چڵه كێن، كه چاولێده كه ن و ده بینن كۆرپه یه كی ژیكه ڵه ی ده م و لووت چكووله ی چاوگه وره ی جوان كه ئه ستێره یه ك به ناوچاوانیه وه یه تی له نێوانیان دایه و ده گری .
پوورخاتوون به خێرایی ده چێ یه كێ له مانگاكان ده دۆشێ و شیری بۆ دێنێ و ژیری ده كاته وه و ئه مجاره پێده كه نێ، جا سه یر ئه وه یه ئه گه ر پێده كه نێ گوڵ له زاری دێته ده رێ و جا هه ر له به ر ئه وه ش ناوی ده نێن گوڵ خه ندان.
وای لێ دێ ورده ورده گوڵ خه ندان رۆژ به رۆژ گه وره و گه وره و گه وره تر و جوانتر ده بێ، هه تا رۆژێكی كه له سه ركانی خه ریكی جل شتن ده بێ، له و كاته دا شازاده یه كی بالاَ به رز و جوان چاك به سواری ئه سپێكی سپیه وه به وێدا تێپه ڕ ده بێ، چاوی به به ژن و بالاَ و زراثی گوڵ خه ندان ده كه وێ كه له سه ر كانی راوه ستاوه و به ده م پێكه نینه وه چه پكه چه پكه گوڵ له زاری دێته ده رێ.
شازاده نه به دڵێك به هه زار و یه ك دڵ عاشق و خولیای گوڵ خه ندان ده بێ به لاَم له و كاته دا گوڵ خه ندان لاقی له خیزه لاَنی و وركه به ردی سه ركانیه كه هه ڵده خلیسكێ و ده كه وێ به عه رزی دا و ئه ستێره كه ی ناوچاوانی لێوه ده بێ و بێ هۆش ده كه وێ!
ئه ستێره كه ش هه روا به ده م ئاوه كه وه


تلاوتل ده كه وێته نێو جۆگه له كه وه و ون ده بێ. پوور خاتوون و مام حه سه نیش ده س ده كه ن به گریان و شیوه نێك بۆ ئه و تاقه منداڵه یان مه گه ر خودا بزانێ كه چه ن گوناح بوون.
شازاده كه ئه و كاره ساته و ئه و حاڵه شێواوه ی مام حه سه ن و پورخاتوونی به دی كرد به ڵێنی دا بچێ و ئه ستێره كه بۆ گوڵ خه ندان بدۆزێته وه و بیهێنێته وه سه ر جێگا و ناوچاوانی تا زیندوو بێته وه، شازاده ئه و به ڵێنیه ده دا و ده ڕوا.
وای لێدێ دوای چه ن ساڵ و گه ڕانێكی زۆری شازاده به دوای ئه ستێره دا له قه راغ زه ریایه ك خه ریكه پشووده دا، له و كاته دا چاوی به شتێك ده كه وێ له دووره وه كه تریفه ی دێ و شه وق ده دا، كاتێ كه لێی نزیك ده بێته وه ده بینێ كه ئه وه ئه ستێره كه ی ناوچاوانی گوڵ خه ندانه، به پێكه نین و هووڕاكێشان هه ڵی ده گرێ و سواری ئه سپه سپیه كه ی و ده چێ بۆ گوند و ماڵی پورخاتوون ومام حه سه ن. ده چێته ژوورێ و به هێواشی له گه ڵ مام حه سه ن ئه ستێره كه ده خه نه سه ر ناوچاوانی گوڵ خه ندان، دوای چه ن چركه گوڵ خه ندان به هۆش دێتوو زیندوو ده بێته وه و سپاسی شازاده ده كا.
هه ر له وێ و له و كاته دا شازاده خوازبێنی لێ ده كاو ده ڵێ: ئه رێ گوڵ خه ندان ده بی به شابانوو مێردم پێ ده كه ی؟
گوڵ خه ندانیش ده ڵێ: ئه گه ر دایكم و باوكم ئیزن بده ن به ڵێ.