آداب و رسوم ملل و اقوام مختلف

[افسون 13]

خدایان عمده مصر باستان

آمن ـ رع : خدای بلند مرتبه ی سرزمین سلسله ی هجدهم ، ترکیبی از آمون + رع

آمن ، آمون : خدای آفریننده تبس (طیوه) ؛ خدای باروری و حاصلخیزی در رابطه با قوچ و غاز

آنوبیس : خدای مومیایی ؛ در ارتباط با سگ یا شغال

آپیس : گاو مقدس در ممفیس ، که در جایی توسط کاهنان مراقبت می‌شد ؛ مومیایی کردن همه ی گاوهای آپیس بعد از مرگ

آتن : قرص خورشید ، که فرعون آخناتن دستور وحدانیت او را (قرن چهاردهم پیش از میلاد) صادر کرد؛ شعاع‌های پایان یابنده به دستها

آتوم : خدای آفریننده ی هلیوپولیس ، جایی که وی در آنجا ، به رع پیوست . جانور مقدس او گاو نر منه‌ ویس

باست ، باست ، ایزد ـ بانوی بوباستیس : گربه جانور مقدس وی

بس : خدای بخت خوب ، عشق و ازدواج موسیقی ؛ کوتوله

بوتو : ایزد ـ بانوی عمده ی دلتا ؛ در ارتباط با مار

گب : زمین ـ خدا (هلیوپولیس)

هاپی : تجسم نیل ، با تاجی از گیاهان آب ‌زی همچون نیلوفر یا پاپیروس

هارپوکراتس : هوروس کودک ، نوزاد پسر ایسیس ؛ تصویر وی نشسته بر زانوی مادر تأثیر وی بر شمایل نگاری مسیحی ، به عنوان مادر و کودک

هاثور: ایزد ـ بانوی عشق و شادی ، همسر هوروس ؛ حیوان مقدس او گاو ؛ پیوستن بعدی او با ایسیس

هوروس : پسر اوزیریس ؛ در ارتباط با سلطنت فرعون ؛ نشان دادن او به صورت شاهین یا عقاب

ایمحوتپ : درمان ـ خدا ؛ در اصل یا در آغاز به صورت انسان ، مشاور و معمار فرعون زوسر (سده ی ۲۸ پیش از میلاد) و سازنده ی هرم پله‌ دار در سقّاره

ایسیس : همسر اوزیریس؛ همسر، زن و مادر مطلوب ؛ ستوده شده در سراسر جهان رومی

خپری ، خپرا : خورشید طالع ؛ در رابطه با سرگین غلتان

خنوم : سفالگر ؛ آفریدگار شهر الفانتین ، شکل دادن انسان بر چرخ کوزه‌گری ؛ قوچ جانور مربوط به او

خونس : ماه ـ خدا (طیوه) ، بعدها درمان ـ خدا

مآت : ایزد ـ بانوی حقیقت ، عدالت و نظم جهان ؛ پَر نماد او

مسخنت : ایزد ـ بانوی زایمان یا تولّد ؛ حاضر در روز داوری

مین : ایزد باروری و حاصلخیزی ، نماد او آلت نرینه به حالت نعوظ ؛ بعدها خدای جاده‌ها و محافظ مسافران ؛ بیشتر همراه هوروس

منه ‌ویس : گاو مقدس که در هلیوپولیس مراقبت می‌شد و تجلی آتوم ـ رع

نوت : ایزد ـ بانوی آسمان (هلیوپولیس)

اوزیریس : خدای طغیان نیل ، کشاورزی ، ذرت ، ماه ، مرگ و احیای زندگی ؛ غالباً به صورت ذرت در حال رشد و مومیایی

پتاه : خدای آفریننده ی ممفیس ؛ متجلی به صورت گاو نر آپیس

رع : خورشید ـ خدا ؛ مشخص با آتوم در هلیوپولیس ؛ خدای اولیه پرستش سلطنتی ؛ ساخته شدن انسان‌ها و جانوران از اشک وی

رنه ‌نت : ایزد ـ بانوی حامی کودکان

سِبِک : خدای تمساح‌ گونه ؛ مورد پرستش در شدت در قیوم و اومبوس در مصر علیا

سخمت : جنگ ـ الهه ؛ گونه‌ای از هاثور؛ همسر پتاه ؛ در ارتباط با ماده شیر و صحرای سوزان

سراپیس : خدای اصلی سرزمین در دوره ی بطلمیوسیان ؛ پیوند اوزیریس و آپیس ؛ درمان ـ خدا و خدای زندگی بعد از مرگ

ست : برادر و دشمن اوزیریس ؛ گاهی تجلی صحرا، زمین بایر و تاریکی ؛ شناخته شده به عنوان خدای شرّ و پلیدی

ساهی : سرنوشت ـ خدا ، حاضر در روز تولد و داوری

شو : هوا ـ خدا (هلیوپولیس)

تائورت : زایمان ـ الهه ؛ مشخص شده با اسب آبی

تفنوت : رطوبت ـ خدا باران ، شبنم (هلیوپولیس)

تحوت : خرد ـ خدا ، خدای هنرها ، دانش‌ها ، جادوگری (هلیوپولیس) ؛ کاتب توانای خدایان ؛ در ارتباط با لک ‌لک گرمسیری و بوزینه



منبع : tarikhema.ir/ حامد منوچهری کوشا