روش آمادهسازی واکس :
در قدیم برای تهیه واکس از برگ درخت موز و سود سوزآور به همراه خاک رس استفاده میشد. ولی بعدها برای تهیه واکس از صمغ و موم زنبور عسل و سقز استفاده کردند. این روش، نخستین بار بهوسیله ایرانیان آغاز شد و شیوه قبلی را از دور خارج ساخت. شیوه کار به این صورت بود که با مخلوط مواد بالا سطح پارچه را میپوشانند و سپس طرح مورد نظر را از روی آن میتراشیدند و رنگ میکردند. هنگام رنگرزی، الیاف محلهای تراشیده شده رنگ را به خود میگرفت. دوباره روی آنها را با مخلوط بالا میپوشاندند و سپس قسمتهای دیگر را میتراشیدند ورنگمیکردند.
اکنون به جای صمغ از پارافین به همراه موم و سقز استفاده میشود. در برخی مناطق از پیه گاو و با گوسفند نیز به همراه سه ماده قبلی استفاده میشود که این به تکنیک مورد نظر و همچنین سردی و گرمی هوای محل بستگی دارد.
مواد لازم برای تهیه واکس مورد نیاز برای نقاشی به شرح زیر است:
- الف- پارافین منجمد 100 گرم
- ب- موم طبیعی خالص 20 گرم
- ج- سقز طبیعی 5 گرم
ابزار ایجاد نقش به شیوهنقاشی رویپارچه:
در قسمت ذیل به وسایل موردنیاز برای نقاشی پارچه در باتیک اشارهای کوتاه میکنیم:
- پارچه متناسب با طرح
- طرح مورد نظر
- مداد برای انتقال طرح روی پارچه
- انواع قلمو
- لولههای هدایت کننده موم (تیان ، تاجنیتیک (
- میزکار
- چهارچوب (کلاف چوبی) برای کشیدن پارچه از چهارچوب برای ثابت نگهداشتن پارچه استفاده میکنند و ساختار چهارچوب به صورت یک قاب مربع یا مستطیل شکل با شیارهایی داخل آن است که میتوان در اندازههای مختلف تغییر داد. پارچه با پونز بر کلاف چسبانده میشود.
- ظرف مسی برای گرم کردن واکس
- پالت رنگ برای در دسترس بودن رنگها
- اتو برای تثبیت و پارافینگیری