فرسایش خاک

[رزیتا]

انواع فرسايش
الف - تقسيم بندي انواع فرسايش بر اساس انواع عوامل فرسايشي
در طبيعت دونيرو ، يا دو عامل وجود دارد كه باعث جابجائي خاك يا به عبارت ديگر فرسايش
خاك مي شود ؛ آب و باد . بنابراين عامل فرسايش يا آب است يا باد . ولي امكان دارد كه به
علل مختلف از جمله فقر يا عدم پوشش گياهي ، شيب تند ، ريزدانه يا يكنواخت بودن
خاكدانه ها و غيره ، خاك به وسيله باد يا آب بشدت فرسايش يابد و اشكال مختلف فرسايش
مانند سطحي ، شياري ، خندقي و غيره را بوجود بياورد .
ب - تقسيم بندي انواع فرسايش بر اساس تأثير طبيعت و دخالت انسان
قبلا بطور اختصار توضيح داديم كه فرسايش از آغاز پيدايش كره زمين و قبل از پيدايش بشر
اتفاق مي افتاده است ، ولي از وقتي كه انسان زمينها را مورد كشت و زرع و بهره برداري
قرار داده است ، با اعمال بي رويه خود ، موجب برهم زدن تعادل طبيعت ( از آن جمله ،
تشكيل خاك به مقدار كم ولي فرسايش خاك به مقدار زياد ) و در نتيجه باعث فرسايش شديد
خاك شده ، به حدي كه در بسياري از نقاط ، آن را به ويراني كشانيده است . بنابراين
فرسايش را از اين نظر كه به طور طبيعي صورت گرفته يا انسان در آن دخالتي داشته است
نيز مي توان بر دو نوع تقسيم كرد ؛ فرسايش طبيعي يا بطني و فرسايش سريع يا مخرب
فرسايش طبيعي يا بطني كه فرسايش عادي هم ناميده مي شود پيوسته در طبيعت به
وسيله آب و باد صورت گرفته و مي گيرد و نتيجه تاثير قوه ثقل ، سرازيري دامنه ها ، جريان آب
سطحي در روي زمين ، وجود نهرها و رودها و يخچالها و غيره است . عمل اين نوع فرسايش
كند و هماهنگ با توليد خاك است .
فرسايش سريع يا مخرب همانطور كه ذكر شد نتيجه تاثير اعمال بشر است . فرسايش
ناشي از اعمال انسان باعث كاهش حاصلخيزي خاك و حتي نابودي آن شده است . انسان
آنچنان باعث فرسايش سريع و شديد و در نتيجه كاهش حاصلخيزي و نابودي خاك شده است
كه امروزه وقتي صحبت از فرسايش و راههاي مبارزه با آن مي شود بيشتر منظور همين
فرسايش سريع يا فرسايش ناشي از دخالت انسان است .