فضائل از دیدگاه خداو اولیاء

[رزیتا]

یکی از ثمرات بینش توحیدی حضرت امام سجاد علیه السلام، مراعات مستمر « اخلاص » در همه امور اجتماعی بود.
«اخلاص » که به معنای « خالص کردن دل از هر انگیزه‌ای جز اطاعت از اوامر الهی و رسیدن به مقام قرب و لقای خداوند » است، هنگامی برای فرد محقق می‌شود که بینش خود را نسبت به « توحید » در خلقت و ربوبیت و عبادت تصحیح کرده باشد و با مجاهدات پیوسته با شرک و شک در ابعاد مختلف آن، عملاً به وحدانیت مبداء کامل هستی ایمان آورده و این ایمان در همه زوایای قلب او نفوذ کرده باشد.

حضرت سجاد علیه السلام الگوی برجسته اخلاص در اعمال اجتماعی بود. این اخلاص به خصوص در انفاق و رسیدگی‌اش به فقرا و مستمندان شکلی عینی و بارز به خود گرفته است. او علاوه بر رسیدگی های علنی، همواره به صورت ناشناس برای فقرا و نیازمندان، غذا و سایر مایحتاج آنها را می‌برد.


مراجعه شود به:

• فضائل اخلاقی و کمالات امام سجاد علیه السلام
• سخنان امام سجاد علیه السلام درباره انفاق

[رزیتا]

ارتباط امام علی علیه السلام با روح القدس

امام باقر علیه السلام فرمود:
اوصیاء (جانشینان پیامبران) با فرشتگان گفت‌وگو می‌کنند. رُوح القُدُس ( جبرئیل علیه السلام ) نیز با آنها سخن می گوید، ولی او را نمی‌بینند.
علی علیه السلام آنچه را از او می‌پرسیدند، بر روح القدس عرضه می‌کرد و در وجود خود احساس می‌کرد که جواب را دریافت کرده است. آن‌گاه پاسخ می‌داد و به همین دلیل، همه‌ی پاسخ‌هایش صحیح و واقعی بود.


منابع:

• بحارالانوار، ج39، ص151، ح3 ------ منتخب البصائر

مراجعه شود به:

• جبرئیل خود را از محمد و علی علیهماالسلام می داند
• جبرئیل در پای منبر امام علی علیه السلام
• جبرئیل علی علیه السلام را امیرالمؤمنین می داند
• جبرئیل و آموزش وضو به پیامبر
• شنیدن اذان از جبرئیل و تعلیم دادن به بلال
• مصاحبت با جبرئیل و میکائیل
• همراهی و همیاری جبرئیل و میکائیل
• هدیه خداوند به علی علیه السلام بواسطه جبرئیل
• برتر از جبرئیل و میکائیل

[رزیتا]

رفتار امام سجاد علیه السلام با زیردستان

حضرت امام سجاد علیه السلام رفتار بزرگوارانه و مهربانانه‌ای با زیر دستان و غلامان خود داشت، به گونه ای که آنها همواره احساس امنیت می کردند. در این باره به چند ماجرای خواندنی اشاره شده است:
روزی امام سجاد یکی از غلامان خود را صدا زد ولی غلام پاسخ نداد. دوباره صدا زد ولی غلام باز پاسخ نداد. بار سوم وقتی غلام پاسخ داد، امام به او فرمود:« پسرم، صدایم را نمی‌شنیدی؟»
غلام گفت:« آری. »
امام پرسید:« پس چرا جوابم را ندادی؟!»
گفت:« چون از شما احساس امنیت کردم.»
امام فرمود:« حمد خدایی را که زیردستان مرا چنین قرار داد که از من احساس امنیت کنند. »
بنای امام چهارم بر « عفو و گذشت » بود.

« عبدالله بن عطاء » نقل می کند که یکی از غلامان امام سجاد علیه السلام مرتکب خطایی شد که بابت آن مستحق عقوبت بود. امام تازیانه‌ای را برای تنبیه او به دست گرفت و این آیه را برایش خواند که:« قل للذین آمنو یغفروا للذین لا یرجون ایّام الله » سوره جاثیه، آیه 14_ (به کسانی که ایمان آورده اند بگو از کسانی که به روزهای خدا امید ندارند در گذرند تا خداوند هر گروهی را به سبب آنچه مرتکب شده اند به مجازات رساند. »
غلام در این حال گفت:« من این چنین نیستم. من به رحمت الهی امید دارم و از عذاب او می ترسم.»
امام با شنیدن این سخن تازیانه را انداخت و به او فرمود:« تو آزاد هستی.»

روزی امام چهارم به مزرعه‌ی خود سرکشی کرد و دید تمام محصول خراب شده و از بین رفته است. با دیدن این صحنه به فکر فرو رفت و اندوهگین شد. (روشن است با کم کاری و تسامح غلامی که مسئول رسیدگی بود، نعمت های الهی ضایع شده و چنین فردی مستحق تنبیه بود.) امام تنها یک ضربه تازیانه به غلامش زد.
اما بلافاصله از این کار پشیمان شد و همین که به خانه رسید، کسی را دنبال آن غلام فرستاد. وقتی غلام آمد، دید امام لباس خود را بیرون آورده و تازیانه ای به دست دارد. غلام گمان کرد که می‌خواهد او را مجدداً تنبیه کند و ترسید.
اما امام تاریانه را به سوی غلام گرفت و فرمود:« کاری با تو کردم که هرگز نکرده بودم. اشتباه و لغزشی از من سر زده، و حال، این تازیانه را بگیر و مرا قصاص کن.»
غلام با مشاهده این بزرگواری گفت:« ای مولای من، قسم به خدا گمان داشتم قصد عقوبت مجدد من را دارید، و من به‌راستی مستحق کیفر هستم. حال چگونه شما را قصاص کنم؟!»
امام دوباره این خواهش را تکرار فرمود؛ اما غلام نپذیرفت. سرانجام امام فرمود:« حال که تو از این کار خودداری می‌کنی، این مزرعه را به تو صدقه می‌دهم.» و مزرعه ی خود را به او بخشید.

باید توجه داشت این که امام به خود نسبت خطا و لغزش می داد، حاکی از بزرگواری و کرامت نفسانی او بود و ابداً با مقام عصمتش که به معنای مصونیت کامل از گناه است، منافات نداشت.

منابع:

• بحارالانوار، ج 46، حدیث 6 به نقل ارشاد و مناقب - ص 99 حدیث 87 به نقل از کشف الغمه و ص 92 حدیث 79 و 80 به نقل از کتاب الزهد و ص 100 به نقل از کشف الغمه، ص 96 به نقل از مناقب

[رزیتا]

ارزش احترام به فرزندان فاطمه علیهاسلام




حضرت امام رضا از پدرانشان از امیرالمومنین علیه السلام روایت می‏کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:« من چهار دسته را در روز قیامت شفاعت می‏کنم: کسانی که به فرزندانم احترام می‌گذارند؛ کسانی که احتیاجات فرزندان مرا برمی‏آورند؛ کسانی که در موارد اضطرار، به کمک فرزندانم می‌شتابند؛ و دوستداران فرزندانم به قلب و زبان.»
و در روایتی دیگر فرمود:« هر کس به یکی از فرزندان من خدمتی کرد و او اجرش را نداد، من خود، پاداش و اجرش را می‏دهم.»

عبدالله بن مبارک یک سال در میان به حج می‏رفت و پنجاه سال بر این عمل مداومت کرد. یک سال پانصد دینار برداشت و به بازار شترفروشان کوفه رفت تا چند شتر برای سفر حج بخرد.
چشمش به زنی افتاد که در کنار زباله دانی مرغابی مرده‏ای را گرفته بود و پرهایش را می‏کند.
عبدالله می‏گوید:« من جلو رفتم و گفتم چرا این‏کار را می‏کنی. خوردن گوشت مردار حرام است.»
زن گفت:« از چیزی که به تو مربوط نیست، سئوال نکن.»
حس کنجکاوی‌ام برانگیخته شد. لذا بیشتر اصرار کردم.

زن گفت:« مرا مجبور کردی که رازم را فاش کنم. من از اولاد فاطمه علیهاسلام هستم و چهار دختر یتیم دارم. چندی است پدرشان فوت کرده و امروز روز چهارم است که ما گرسنه‏ایم و هیچ چیزی نخورده‏ایم. لذا مردار بر ما حلال است. (چون در حال ناچاری، خوردن مردار حلال می‏شود.) من این مرغابی مرده را برداشته‏ام تا برای دخترانم ببرم.»
من با خودم گفتم ای وای بر من! فورا تمام دینارهایم را به زن دادم و به خانه برگشتم. و چون شتری نداشتم، آن سال به حج نرفتم.

مدتی گذشت. کسانی که به حج رفته بودند، برگشتند. من برای دیدن آنها می‏رفتم، ولی به هر کس می‏گفتم تقبل الله، حج شما قبول باشد، او هم در جواب می‏گفت حج شما هم قبول باشد. ما فلان جا شما را دیدیم؛ دیگری می‏گفت ما در فلان موقف حج با شما بودیم.
از سخنان مردم تعجب کردم.
شب شد و همین طور فکر می‏کردم. خوابم برد. در عالم رویا حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را دیدم که به من فرمود: «ای عبدالله تعجب نکن. تو به فریاد یکی از فرزندان اندوهگین و نیازمند من رسیدی. من هم از خدای تعالی خواستم فرشته‏ای را به شکل تو خلق کند و از جانب تو هر سال تا روز قیامت حج کند. حالا دیگر هر چه می خواهی بکن؛ می‏خواهی به حج برو، می خواهی نرو.»

توضیح: از روایات استفاده می‌شود که وظیفه مسلمان‏ها این است که به فرزندان فاطمه علیهاسلام (سادات) احترام بگذارند و آنان را از صمیم دل دوست بدارند، و وظیفه خود آنها هم این است که همچون اجدادشان تقوی و اطاعت پروردگار را پیشه خود سازند.


منابع:

• بحارالانوار، ج 96، صفحات 220 و 225 و 234.

[رزیتا]

ویژگی های اختصاصی اهل بیت علیهم السلام

امام علی علیه السلام فرمود:
پیامبر خدا چون مسجدالنبی را در مدینه بنا فرمود، در ِ خانه‌ی خویش را رو به مسجد باز کرد و مهاجران و انصار نیز چنین کردند. اما خداوند اراده فرمود تا فضیلت و برتری محمد و آلش را نمایان سازد.
پس جبرئیل از جانب خدا فرود آمد و گفت:« قبل از این که عذاب بر شما نازل شود در خانه‌های خود را به روی مسجد ببندید.»
اولین کسی که پیامبر به او گفت در خانه اش را ببندد، عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر بود. عباس امر پیامبر را اطاعت کرد.
آنگاه عباس به خانه فاطمه علیهاسلام رفت. دید او در خانه اش نشسته و حسن و حسین را جلو خود نشانده است. به فاطمه گفت:« چرا اینجا نشسته ای. گمان می کنی پیامبر خدا عمویش را از مسجد بیرون می کند و پسر عمویش (علی و فرزندانش) را راه می‌دهد!»

در همین هنگام پیامبر سر رسید و به فاطمه فرمود:« چرا اینجا نشسته ای؟»
فاطمه پاسخ داد:« منتظر فرمان رسول خدا به بستن درها هستم.»
رسول خدا فرمود:« خداوند تعالی امر کرد که درها بسته شود اما رسول خدا را از این امر مستثنی کرد و شما خود ِرسول الله هستید.»
پس از آن عمر بن خطاب آمد و گفت:« من دوست دارم هنگامی که به سوی محراب می‌روید شما را تماشا کنم؛ اجازه بدهید پنجره ای رو به مسجد باز کنم.»
پیامبر فرمود:« خداوند منع فرموده است.»
عمر گفت:« پس اجازه بدهید به اندازه صورتم، روزنه ای رو به مسجد باز کنم.»
پیامبر فرمود:« خداوند این را هم منع فرموده است.»
عمر گفت:« پس اجازه بدهید به اندازه ای که چشمم را بر آن بگذارم باز باشد.»
پیامبر فرمود:« خداوند این را هم منع فرموده است. اگر بگویی روزنه‌ای به اندازه ته سوزن هم، اجازه نمی‌دهم. سوگند به کسی که جانم به دست اوست، من کسی را نه از مسجد خارج کردم و نه داخل. خود خداوند بود که آنها (محمد و آل او) را داخل کرد و شما را خارج کرد.»
آنگاه فرمود:« برای کسی که ایمان به خدا و روز قیامت دارد، سزاوار نیست در حالت جنابت در این مسجد به سر برد، جز محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین و برگزیدگان از آل او، ( اولاد پاک آنها).»

در روایتی دیگر آمده است که فرمود:
«خداوند فرموده است مسجد را پیراسته از هر پلیدی قرار داده و حرام است کسی ناپاک و جنب وارد آن شود، غیر از من ( پیامبر) و برادرم، علی بن ابی طالب، و دخترم، فاطمه، و دو فرزندم، حسن و حسین. چنان که مسجد هارون و موسی چنین بود.»

منابع:

• بحارالانوار، ج 25، ص 169.
• بحار الانوار، ج 39، ص 22، حدیث 9- تفسیر امام، ص 5.
• بحارالانوار، ج 30، ص 268.

[رزیتا]

از مناقب علی و فاطمه علیهما السلام

حسین علیه السلام موهبتی است که به علی علیه السلام داده شده و به پیامبر اکرم داده نشده است. سخنانی که پیامبر اکرم درباره فضایل علی علیه السلام و خانواده‌اش بیان فرموده نشان از فضایل اهل بیت، از جمله امام حسین دارد. به چند نمونه اشاره می‌شود:

رسول خدا به فاطمه سلام الله علیها فرمود:« ای فاطمه برای علی هشت فضیلت وجود دارد: ایمان به خدا، ایمان به رسولش، حکمتش، همسرش، دو فرزندش، حسن و حسین، امر به معروفش، نهی از منکرش.»

امام رضا علیه السلام از پدرانش نقل کرد که روزی رسول خدا به علی علیه السلام فرمود:«یا علی، سه چیز به تو عطا شده است که به من عطا نشده است.
علی گفت:« یا رسول الله آن سه چیز کدام است؟»
فرمود:« پدر همسری مثل من، همسری مثل فاطمه، و فرزندانی مثل حسن و حسین؛ هیچ یک از اینها به من عطا نشده است.»

در روایتی دیگر، پیامبر خدا به علی علیه السلام فرمودند:« حسن و حسین دو فرزند من و دو ریحانه من هستند. آنها سروران جوانان اهل بهشتند و باید آنها را همانند گوش و چشمت گرامی بداری.»

در روایتی دیگر، پیامبر فرمود:« خداوند در دنیا به فاطمه چیزهایی عطا فرموده است که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده است: من پدر او هستم و هیچ کس در عالم مثل من نیست. علی همسر اوست و اگر علی نبود فاطمه همانند و هم‌سنگی نداشت. خداوند به او حسن و حسین را عطا فرموده است و در عالم نظیر آنها نیست؛ آنان سرور سبط های پیامبران و سرور جوانان اهل بهشت‌اند.»

امام باقر علیه السلام از پدرانش نقل کرد که پیامبر خدا به علی علیه السلام فرمود:« یا علی، من و تو و دو فرزندت حسن و حسین و 9 تن از فرزندان حسین ارکان دین خدا و ستون و پایه اسلام هستیم. کسی که از ما تبعیت کند، نجات پیدا می کند و کسی که از ما تخلف ورزد به آتش می‌افتد.»

منابع:

• بحار الانوار، ج 32، ص 271، حدیث 93- امالی مفید، ص 127.
• بحار الانوار، ج 38، ص 11، حدیث 17- کشف الغمه، ص 44.
• بحار الانوار، ج 43، ص 25.
• بحار الانوار، ج 37، ص 85، حدیث 52- شدةالمصطفی، ص 218.
• بحار الانوار، ج 39، ص 89، حدیث 1- امالی شیخ، ص 219.

[رزیتا]

امام سجاد علیه السلام از نگاه امام صادق علیه السلام

جعفر بن محمد الصادق علیه السلام از پدر گرامی‌اش نقل می‌کند:
علی بن الحسین علیه السلام در عبادت الهی کوشش بی‌نظیری می‌کرد، به گونه ای که همه‌ی روزها روزه بود و شب‌ها را به قیام در راه خداوند سپری می‌فرمود. این برنامه به سلامت جسم او آسیب رسانده بود، و من روزی به او عرض کردم:« پدر جان، عبادت‌های شما چه مقدار طول خواهد کشید؟»
پاسخ فرمود:« به پروردگارم عشق می ورزم و امید دارم که من را به قرب خود برساند.»

در حدیث دیگری امام صادق علیه السلام جدش، حضرت سجاد علیه السلام، را شبیه ترین فرد به علی بن ابیطالب معرفی کرد.
« سعید بن کلثوم » می گوید: من نزد امام صادق علیه السلام بودم که یادی از حضرت امیر المومنین علیه السلام به میان آمد. امام از آن بزرگوار زیاد توصیف و تمجید فرمود و ایشان را چنان که شایسته بود، مدح نمود.
آنگاه فرمود:« سوگند به خداوند، علی علیه السلام هرگز از دنیا حرامی را تناول نفرمود تا در راه خداوند از دنیا رفت. هرگز دو کار مباح بر او عرضه نگردید مگر اینکه کار سخت‌تر را انجام داد، و برای رسول خدا صلی الله علیه و آله هیچ حادثه‌ی ناگواری رخ نداد، مگر اینکه علی را چون مورد اعتمادش بود، فرا خواند.
در این امت هیچکس جز او قدرت بر انجام اعمال رسول خدا را نداشت.
او مانند کسی کار می‌کرد که صورتش بین جهنم و بهشت باشد، امید به ثواب داشت و از عقاب می‌هراسید. او از مال خود هزار برده را به امید لقای خدا و نجات از آتش آزاد کرد و پول آن را از حاصل دسترنج خود و عرق جبینش فراهم آورده بود؛ و در همین حال غذای اهل و عیالش روغن و سرکه و خرما بود؛ و لباسش چیزی نبود جز کرباس. نه در فرزندانش و نه اهل بیتش هیچکس از علی بن الحسین علیه السلام نزدیکتر و شبیه‌تر به او در ظاهر و لباس و علم پیدا نمی شود.»

روزی امام باقر علیه السلام نزد پدرش، امام سجاد علیه السلام، رفت و دید رنگ رخسارش از عبادت و شب زنده‌داری زرد شده و چشمانش از گریه ورم کرده و آسیب دیده است. حضرت باقر علیه السلام به گریه افتاد. وقتی حضرت سجاد علیه السلام متوجه گریه فرزندش شد، دستور داد بعضی از کتاب‌هایی را که در آن عبادات حضرت علی علیه السلام نوشته شده بود برایش بیاورند. امام باقر بعد از کمی مطالعه فرمود:« چه کسی برای عبادت های علی بن ابیطالب علیه السلام طاقت و قدرت دارد!»

مراجعه شود به:

• حضرت سجاد علیه السلام از دیدگاه دیگران

منابع :

• بحارالانوار،‌ ج 46، ص 91، حدیث 78 (به نقل از مناقب )‌ و ص 74 حدیث 65 ( به نقل از ارشاد )