خاطرات يك گاو خشمگين

[رزیتا]

يادداشتي بر فيلم چاپر، اولين فيلم اندرو دامنيك

اندرو دامنيك 41 ساله (متولد نيوزلند و بزرگ شده استراليا)، چندي پيش و به واسطه خلق يك شاهكار سينمايي، يعني قتل جسي جيمز به دست رابرت فورد بزدل، به همگان معرفي شد و توانست جايگاه ممتازي را در فهرست كارگردانان اين زمانه براي خود دست و پا كند. فيلم قتل جسي جيمز بي شك يك شاهكار سينمايي است. خيلي ها مطمئناً ويژگي هاي ستايش برانگيز و متمايز فيلم را با توجه به اينكه فيلم دومين ساخته دامنيك است، نثار راجر ديكينز خواهند كرد. هيچ بحثي بر سر نقش و جايگاه ديكينز در سينماي اكنون امريكا نيست و اين موضوع ديگر كاملاً بديهي است كه ديكينز يكي از اجزاي فراموش ناشدني تاريخ سينما است، اما آنهايي كه اولين فيلم اندرو دامنيك، چاپر، را ديده اند، حتماً گواهي خواهند داد كه دامنيك به واقع كارگردان بزرگي است و هرآنچه از ستايش و تحسين مي توان خرج فيلم هايش كرد، حق اوست و به او بر خواهد گشت. چاپر (كه مي توان سلاخ يا قصاب ترجمه اش كرد) داستان زندگي يك حيوان تمام عيار است: حيواني كه بيشتر از آنكه در زندگي واقعي ديده و درك شود، اين قابليت را دارد تا به واسطه سينما بازسازي و بازتوليد شود. مارك برندون ريد (ملقب به چاپر)، يكي از آن دسته تبهكاراني است كه همواره در حافظه تاريخ باقي خواهد ماند و جالب است كه اين فقط به جرائم و كارهاي غيراخلاقي او برنمي گردد.

چاپر سال هاي زيادي را در زندان گذراند و اغلب جنايت هاي او به كشتن و زخمي كردن مجرم هاي خرده پا برمي گردد. يك جور اجراي عدالت كه تنها نيتي كه در آن ذات رفتارهايش وجود ندارد، عدالت است. اما شهرت چاپر در استراليا و جهان، به خاطر همان چيزي است كه كساني چون خالد حسيني يا جي كي رولينگ را به شهرت رسانده: ادبيات يا بهتر است بگويم يك كتاب، آن هم از نوع پرفروش ترين. چاپر در نخستين ايام دهه 90 و در زندان، خاطرات و تصوراتش از زندگي مجرمانه يي كه داشته را در قالب يك كتاب نوشت و حاصل كار شد يكي از پرفروش ترين كتاب هاي تاريخ ادبيات استراليا. از درون نام كتابي است كه فيلم چاپر هم از آن اقتباس شده و البته دامنيك به شكلي هوشمندانه در ابتداي فيلمش متذكر مي شود كه فيلم برخلاف كتاب يك اثر زندگينامه يي (بيوگرافي) نيست.